Bapaume, historisch kruispunt

“Ik wist dat Bapaume op 30 minuten van Arras lag op een strategische communicatieroute die teruggaat tot de Oudheid. In de Middeleeuwen was het een belangrijke tussenstop op weg naar Vlaanderen. Hier vierden Philippe Auguste en Isabelle de Hainaut in 1180 hun huwelijk. De hoofdstad van Zuid-Artois, die in 1917 van de kaart werd geveegd, werd tijdens het interbellum herbouwd. Vandaag geven zijn helden, het belfort, de sporen van de kerker en de kerk het een grootse indruk.

Helden en belfort

Het is generaal Faidherbe zelf die mij welkom heet op de place Sadi-Carnot. De winnaar van de Slag om Bapaume (1871)!

Bapaume, land van de grote mannen? Dat blijkt. Want het volgende moment kruist mijn blik die van Raoul Briquet en Albert Tailliandier. De twee parlementsleden stierven bij de explosie in het stadhuis in maart 1917. Tijdens hun vlucht, een paar uur eerder, hadden de Duitsers als afscheid een tijdbom geplaatst. Bij het betreden van het stadhuis groet ik Abel Guidet, parlementslid-burgemeester van Bapaume (1929-1944).

Deze grote verzetsstrijder, geducht voor het maken van valse papieren, eindigt zijn dagen in het Gross Rosen kamp in Duitsland. Maar zijn begrafenisurne staat trots in de hal van het stadhuis. Het is gevuld met aarde uit Gross Rosen en niet met as. Het stadhuis, een imposant gebouw dat herkenbaar is aan zijn vierkante belfort van 55 meter hoog, werd begin jaren dertig herbouwd op de plaats van het oorspronkelijke gebouw uit de 17e eeuw. Dit Vlaams-geïnspireerde gebouw bestaat uit een mix van bakstenen en stenen.

Vandaag wordt het gebruikt voor shows en kan het worden bezocht door de loopbrug te volgen over de oude grachten. Onder mijn voeten verbergt het ondergedompelde deel van de ijsberg de ondergrondse gangen uit de 16e eeuw. Deze kleine stad van 4000 inwoners heeft meer dan één attractie. Mijn wandeling brengt me naar de kerk van Sint Nicolaas. Zoals de meeste monumenten in Bapaume werd het verwoest tijdens de Eerste Wereldoorlog.

De gevel wordt geaccentueerd met een toren, bekroond met een koepel en een kleine pijl. Het is net als het belfort gebouwd in bakstenen en witte stenen, en bevat twee andere moderne materialen voor die tijd: beton en holle baksteen. Maar Sint Nicolaas is vooral bekend om zijn standbeeld van Onze-Lieve-Vrouw van Barmhartigheid. Sinds de Franse Revolutie is het aan alle plunderingen ontsnapt. Een mirakel.

Daarna ga ik naar de rue de la Liberté om de “Sheffield”-huizen te zien die door de Engelse stad werden gefinancierd om de weduwen uit de Eerste Wereldoorlog onder te brengen. Maar de prijs voor vrijgevigheid gaat naar de Britse George Lawrence. De rijke industrieel die gespecialiseerd is in de productie van scheerapparaten liet er een crèche bouwen in de rue Lequette. Vandaag is het museum van de Archeologische Vereniging van Bapaume er gevestigd, waar zich een schat aan voorwerpen uit de prehistorie tot de Grote Oorlog bevindt

Bapaume, in de praktijk

• VVV-kantoor Arras Pays d’Artois, 10 place Faidherbe – 62 450 Bapaume. Tél. :+33 (0)3 21 59 89 84
• contactbapaume@arraspaysdartois.com